Kematian Bahasa

Bolehkah sesuatu bahasa itu mati? Adakah hal ini diibaratkan seperti kematian yang dialami oleh manusia? Kenapakah bahasa mati? Bahasa manakah sedang menunjukkan tanda-tanda kepupusannya di dunia? Bolehkah saya melakukan sesuatu untuk mengurangkan kepupusan bahasa? Barangkali, hal-hal ini jarang - jarang atau kurang difikirkan dan direnungkan oleh kebanyakan orang.

Sebaliknya, hal ini sentiasa diberikan perhatian yang serius oleh ahli bahasa dan ahli antropologi. Bagi mereka, kematian bahasa bermakna kehilangan besar kepada umat manusia. Kematian bahasa menurut Oxford Concise Dictionary of Linguistics (2005), ialah disappearance of a language whose speakers progressively switch to using another or others. Berdasarkan takrif dalam Random House Unabridged Dictionary (2006) pula, kematian bahasa ialah the complete diplacement of one language by another in a population of speakers. Dengan kata lain, kehilangan sesuatu bahasa berlaku apabila penuturnya secara beransur-ansur muls beralih daripada bahasa yang dituturkan oleh mereka kepada bahasa lain.


Bahasa tidak boleh wujud tanpa manusia. Untuk bertahan dan bertakat (survive) bahasa perlu ada penuturnya. Apabila bahasa sudah tidak ada penuturnya, sudah tentu bahasa itu akan mati tidak lama lagi. Mana-mana bahasa atau dialek yang mempunyai penutur yang sedikit, kemungkinan akan menghadapi kepupusan.


Oleh sebab kematian bahasa ini ialah hakikat yang benar, mudah-mudahan kita mengambil iktibar supaya bahasa Melayu tidak mengalami nasib seperti ini, apabila penutur bahasa Melayu di negara kita dewasa ini begitu ghairah beralih ke bahasa-bahasa lain.

[dipetik daripada makalah "Kematian Bahasa" oleh Atman SN, Dewan Bahasa April 2009, hlm. 11 - 13]
Lihat juga artikel terdahulu : http://arsal74.blogspot.com/2009/12/pupus-bahasa-pupuslah-bangsa.html